Tilburgs project werkt

Ze had zelf haar plannetje alweer gemaakt, deze dinsdagochtend. Hafida Achaoui wist precies wat ze ging doen bij Jan de Lepper, op diens flat in Tilburg-Noord. Stofzuigen, de badkamer, nog wat kleine dingetjes. De Lepper: ,,Ik hoef Hafida niks meer te zeggen.’ Achaoui:: ‘Nee, ik ben helemaal ingewerkt.’
Jan de Lepper (81) en Hafida Achaoui (43) kennen elkaar nu bijna drie jaar. Ze vormen samen een succesverhaal, een illustratie van hoe een Tilburgse vinding optimaal kan renderen. Het idee achter de samenwerking tussen De Lepper en Achaoui is eenvoudig: Laat mensen die moeite hebben met het vinden van een vaste baan, helpen bij ouderen en hulpbehoevenden. Dat kan zijn met klusjes of met huishoudelijk werk, maar ook met boodschappen doen, tuinonderhoud, schilderwerk, begeleiding ziekenhuisbezoek, gezelschap houden. De bijbehorende afkorting luidt WZSW. Dat staat voor Wonen, Zorg en Service in de Wijk. Het werk wordt gedaan door mensen met ‘een groot gat hadden tot de arbeidsmarkt’, zegt ‘begeleider diensten’ Gerrie Hoevenaar van de inmiddels zelfstandige WZSW BV. Het klantenbestand bestaat uit 65-plussers en mensen met een fysieke, psychische of sociale beperking. En sinds de verzelfstandiging, per 1 januari dit jaar, nadrukkelijker ook uit particulieren zonder beperkingen en (commerciële) instellingen.

Opgewekt

Hafida Achaoui en Jan de Lepper zijn aan de koffie beland, en op hun praatstoel. De Lepper vertelt over de dood van zijn vrouw Wiesa. Na haar overlijden deed hij een beroep op WZSW en trof hij Hafida aan de deur. De relatie tussen hulpverlener en hulpbehoevende is inmiddels een vriendschappelijke. ‘Ik vertel meneer ook wat er privé in mijn hoofd zit. En toen hij een tijdje geleden naar het ziekenhuis moest, was ik echt ongerust.’
Wat ook meespeelt is dat Jan de Lepper niet de indruk wekt van een man die niet zonder steun kan. Opgewekt en in een kreukloos gestreken blouse – zelf gedaan - zegt hij wat hij te zeggen heeft, vooral dit: ‘Ik blijf er maar over zeuren, ik heb een heel goed leven.’
Toch kan De Lepper de steun van Hafida goed gebruiken. Ramen zemen, de hele badkamer bijhouden, het zijn dingen die in zijn eentje niet lukken. Het sociale aspect speelt net zo goed mee. ‘We hebben echt een band. Dit is voor mij een gemakkelijk adres. Dat is niet met elke klant zo’, vertelt Hafida Achaoui.

Vaste baan

In het verleden had Hafida Achaoui moeite met het vinden van werk. Met vier kinderen thuis wil ze geen full time baan. Nu draait haar werkzame leven ronde de zes klanten die ze heeft via WZSW. Zo ideaal als Jan de Lepper zijn ze niet allemaal. ‘Ik heb ook wel eens een adres geweigerd. Dat was bij iemand die psychisch niet helemaal in orde was. Het klikte niet. In overleg met mijn mentor bij WZSW ben ik daar niet aan de slag gegaan. Ik wilde het niet en ik kon het niet.’
Op de zes adressen die Achaoui nu aandoet, in totaal 24 uur per week, doet ze uiteenlopend werk. ‘Op maandagmiddag ga ik rondjes lopen met iemand die niet uit zichzelf buiten komt. Donderdag doe ik boodschappen voor een meneer.’ En zo meer.
Bij Achaoui is het werk uitgemond in een vaste baan bij WZSW. Onderdeel daarvan is het begeleiden van stagiaires. Andere medewerkers stromen door naar andere vaste betrekkingen. Dat is ook precies de bedoeling, geeft Gerrie Hoevenaar van WZSW aan. ‘Er stromen voortdurend medewerkers door naar een reguliere baan.’
WZSW koppelt nieuwe medewerkers aan een mentor. Samen doorlopen ze een traject van ongeveer een half jaar, samen werkervaring opdoen. In dat traject is er ook aandacht voor algemene vragen als: wat betekent het dat je bij mensen thuiskomt om daar werk te doen, hoe stel je op, hoe kun je je nieuwe werkzaamheden zo indelen dat je het in je eigen gezin nog allemaal kunt plooien? Daarnaast is er vakinhoudelijke scholing. In een ‘mannentraject’ in de voorbije winter lag de nadruk op schilderen en klussen, in samenwerking met het Regionaal Opleidings Centrum Midden-Brabant.

Klandizie

Sinds de verzelfstandiging van het WZSW-project, zoekt de ontstane BV ook klandizie bij particulieren en instellingen. Bij de gemeente of woningcorporatie WonenBreburg, bij voorbeeld. ‘Onze huurders hebben vooral baat bij WZSW’ers als we groot onderhoud hebben gepleegd. Dan blijven er altijd nog kleinere klusjes liggen’, zegt Roy Stevens, senior beleidsadviseur bij WonenBreburg. Sinds WonenBreburg geen formeel partner meer is in het project, koopt het diensten in, als elke andere klant. ‘Via onze huismeesters en woonconsulenten in de wijk, bieden we het product aan onze huurders aan.’ De gemeente huurt WZSW’ers in voor haar energieproject; het aanbrengen van tochtstrippen of andere besparende maatregelen bij Tilburgers.
Jan de Lepper en Hafida Achaoui zijn inmiddels uitgepraat. De koffie is op, het werk wacht. Achaoui: ‘Ik ga de badkamer doen.’ De Lepper: ‘Dan zal ik de kopjes afwassen.’

Wonen, Zorg en Service in de Wijk is in Tilburg in 2002 ontstaan op initiatief van de gemeente en de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg. Andere betrokken instellingen waren Stichting De Wever (intramurale en extramurale zorg), Thuiszorg Thebe en woningbouwcorporatie WonenBreburg  Sinds 1 januari 2009 is WZSW opgegaan in een BV die opereert als een zelfstandige poot van Thebe.
WZSW heeft in Tilburg ongeveer 2500 klanten. Daarvan klopten er 1800 aan voor eenmalige hulp. Daarnaast staan zevenhonderd klanten ingeschreven voor regelmatige dienstverlening.
Een cheque die recht geeft op één uur hulp kost vijf of tien euro, afhankelijk van het verzamelinkomen van de klant. Een particulier die buiten de doelgroep van 65-plussers of hulpbehoevenden valt, kan ook de hulp van een WZSW’er inroepen, voor 22 euro per uur. Mensen met een WMO-indicatie kunnen ook gebruik maken van WZSW, te financieren via het Centraal Administratiekantoor.
WZSW verspreidt zich langzaam als een olievlek over het land. In zestien andere gemeenten dan Tilburg – de meeste in Noord-Brabant – lopen nu overeenkomstige projecten. In zes andere gemeenten is een soortgelijke aanpak in voorbereiding. ‘Gemeenten geven er hun eigen invulling aan’, zegt Gerrie Hoevenaar in Tilburg. ‘De ene keer sluiten ze aan bij een vrijwilligersorganisatie, de andere keer doen ze het net als wij. Maar het basisprincipe is overal hetzelfde.’

Uit Zorg en Welzijn

Zie ook www.wzsw.nl